لابد آن شب خوب نخوابیده بودم. یادم نیست. هر وقت که به هجدهم بهمن آن سال برمی‌گردم، خنکای هوا را به خاطر می‌آورم با یک پیاده‌روی طولانی، حرف‌های معمولی و ناهاری که با هم خورده بودیم. رویای هولدرلین از لابه‌لای همین روزمره‌های عادی در زندگی من به وجود آمد، رشد کرد و همه‌چیز را در برگرفت. حالا، پانزده سال بعدِ آن ماجراست و دیگر نمی‌خواهم به مناسبت فردا برای خودمان جشن ترتیب بدهیم با لباس تور و کراوات و زلم‌زیمبوهای دیگر. می‌خواهم پانزدهمین ترانه‌ای که از او هدیه گرفته‌ام، بخوانم و بخندم و خوشحال باشم که زور عالی‌جناب عزراییل به ما نرسید و از تصادف سی‌ام مهر جان سالم به در برده‌ایم.

آخرین ترانه‌ای که اینجا ثبت شده، برای وقتی است که در میانه‌‌ی دهه‌ی چهارم زندگی‌ام بودم و حالا، یک هفته‌ای است که زنی چهل و دو ساله‌ام. به خودم که نگاه می‌کنم، می‌خواهم دست‌هایم را توی باغچه بکارم، بدوم تا ته دشت و خیالات بسیار دیگر…. ترانه‌‌ی هولدرلین را زمزمه می‌کنم که بتوانم نقشه بکشم.

ساعت ۱۰ و ۵۷ دقیقه‌ی صبح

دسترسی به جهان قطع شده است. حرفی نیست، مگر فریاد. الان می‌دانم غم و خشم است که زنده‌مان نگه می‌دارد و امید… امید قاتلی بیش نیست. امید ما را می‌کُشد.

نمی‌دانم دکترها چه توصیه‌ای می‌‌کنند تا آدم بتواند جلو سرطان را بگیرد، ولی می‌دانم وقتی رودابه کمالی بیمار شد همه منتظر بودیم که دوباره حالِ او خوب شود. خودش هم می‌گفت که طرفِ زندگی ایستاده است و نمی‌توانستم باور کنم که اتفاق دیگری بیفتد. این‌جور اوقات تو نمی‌توانی کاری بکنی، غیر از فکر کردن و امیدوار بودن.

بیشتر از سی سال است که رودابه کمالی را می‌شناسم، از دوره‌ای که خبرنگار افتخاری روزنامه‌ی آفتابگردان و مجله‌ی سروش نوجوان بودم. بعد هم که در مدرسه و لاک‌پشت پرنده هم‌کار و هم‌گروه شدیم و اصلاً باور نمی‌کردم که فقط ۱۰ سال از من بزرگ‌تر باشد. بلد بود شوخی کند، عصبانی نشود و آدمِ امنِ تو باشد. خیلی واقعی بود.

غمگین و خسته و ناامید می‌شد. می‌خندید و منتظرت می‌ماند و می‌گفت کِی اشتباه کرده و کجا شکست خورده و نمی‌ترسید که عذرخواهی کند. جذابیت‌های دیگری هم داشت. همیشه می‌خواند و می‌نوشت. حتی وقتی از شدت درد آرزوی مرگ داشت، همچنان کتاب می‌خواند و دقیق درباره‌اش نظر می‌داد. درباره‌ی کلاس‌هایش ‌شنیده بودم که به دانش‌آموزان یاد می‌داد چگونه خودشان را در کلمات پیدا کنند، درحالی‌که خودش در کلمات گم شده بود. زندگی‌اش را وقفِ نوشتن کرده بود و دغدغه‌اش این نبود که کتاب پشتِ کتاب منتشر کند.

در دوستیِ من و رودابه کمالی لحظه‌های ساده و کوتاهی است که هرگز فراموش نمی‌کنم؛ وقتی توی دفتر دبیرستان محکم بغلش کردم. وقتی می‌خواستم برای دخترش، بهار، پیام بنویسم و نمی‌توانستم. وقتی خبر داد که کتاب مامان مثل‌ هیچ‌کس نیست چاپ شد و خیلی خوشحال شدم. وقتی که دیگر از این جهان رفته بود و برایش شعری را می‌خواندم که خودش سروده بود؛ «می‌بوسمت/ و رهایت می‌کنم/ در انتهای آب‌های گرمِ خلیج/ فرو می‌روی/ با گردنبند سنگیِ خاطرات/ و سفر بزرگ من/ آغاز می‌شود.» می‌دانید، احساس می‌کنم به‌خاطر آوردن همین لحظات کمک می‌کند تا او زنده شود و لابه‌لای فکرهایم بماند و نشانم بدهد چگونه به جای او هم زندگی کنم.

پ.ن)؛ ویژنامه‌ی مثل هیچ‌کس به یاد رودابه کمالی نویسنده و دوست بی‌مانندم که به همت نیلوفر نیک‌بنیاد در هفته‌نامه‌ی دوچرخه منتشر شده است، از اینجا دانلود کنید.

فردا آبان است. هشت‌ماهی می‌شود که کرونا آمده و نیمی از زندگی را با خودش برده است. دیگر خبر نمی‌خوانم و مدرسه نمی‌روم و کارخانه‌ی رؤیاسازی‌ راه افتاده است. حرف‌های پارسال خودم را مرور می‌کنم و لبخند می‌زنم و خمیازه می‌کشم و صفحه‌ی تازه باز می‌کنم برای نوشتن… و واقعیت این است که دلم نمی‌خواهد بنویسم. می‌خواهم روی زمین دراز بکشم و چشم‌هایم را ببندم و ذهنم را تاریک و مغزم را متوقف کنم. درعوض دارم خودم را برای پروژه‌‌ای ناکام نگران می‌کنم و برای کارگاه‌های کارخانه‌ برنامه‌ریزی می‌کنم و منتظرم تا مبل‌های آفتابی‌دریایی‌مان برسد و چندتایی گلدان قرمز و نارنجی بخریم. آدم چیست؟ این حجم متحرکِ کسالت‌آورِ الکی امیدوار! از عادت‌های سابق هنوز کتاب‌ خواندن و رؤیا بافتن برایم مانده است و همین‌طوری زندگی‌ام را می‌گذرانم، خواهی نخواهی.

سوم خرداد (۲۳ ماه می ۲۰۲۰) روز یکی از معروف‌ترین شخصیت‌های ادبیات کودک و نوجوان است؛ روز #المر

المر یک فیل متفاوت و رنگارنگ است که می‌تواند بقیه را شاد کند، اگر شده با یک لبخند کوچک.

#دیوید_مک‌_کی درباره‌ی خلق این فیل رنگارنگ می‌گوید روزی همراه همسر و دخترش پیاده‌روی می‌کردند که پسری از آن‌طرف خیابان فریاد می‌زند: کاکاسیاهه! برای اینکه همسر آقای مک‌کی یک زن امریکایی_آفریقایی‌تبار است و رنگ پوست تیره‌‌ای دارد. با شنیدن لحن شرم‌آور آن پسر بود که داستان المر فیل رنگارنگ در او شکل گرفت و چیزی نگذشت که المر نماد پذیرش دیگری و رنگارنگ بودن مردم از جنبه‌ی نژادی، فکری، ظاهر و قیافه و تفاوت‌ها در کودکان با نیازهای ویژه شد.

المر نماد شادی هم است. او با لبخند و شوخی و کارهای خنده‌دارش فیل‌های دیگر را خوش‌حال می‌کند.

امسال، انتشارات اندرسن‌پرس از کودکان، والدین، معلمان و علاقمندان به ادبیات دعوت کرده است روز المر را در خانه جشن بگیرند.
گوزن زرد هم تصمیم گرفته است با کمک پدرها و مادرها و بچه‌ها منابع مناسب و رایگان را در اختیارتان بگذارد تا همگی بتوانید در خانه از این روز و پیام آن که پذیرش تفاوت‌ها و توسعه‌ی شادی است، لذت ببرید.

🎈چگونه در جشن المر مشارکت کنیم؟

🌈 برای پشت پنجره‌های خانه‌تان رنگین‌کمان بسازید، بطری‌های شیر را به المر و کاغذهای رنگی‌رنگی را به یک جنگل شگفت‌انگیز تبدیل کنید. وب‌سایت روز المر مجموعه‌ای از فعالیت‌های هنری و خلاقانه را برای این جشن پیشنهاد کرده که گوزن زرد این بسته‌ی پیشنهادی را با ترجمه‌ی مونا دانش‌پژوه و آناهید ترابی طهرانی آماده و منتشر کرده است.

🔗 لینک دانلود 

🌈 گذر از دوران قرنطینه با شرایط مبهم و پیچیده‌ای که وجود دارد، برای بزرگسالان هم آسان نیست. همگی نیاز داریم برای برقراری ارتباط‌ مؤثر با جهان کاری کنیم، به خودمان توجه کنیم و شرایطی را فراهم کنیم تا احساس تنهایی نکنیم. گوزن زرد تلاش کرده است با مجموعه‌ای از پیشنهادها برای گسترش شادی قدم کوچکی برای دوستی و برقراری ارتباط با کودکان و والدین بردارد. این بسته براساس داستان المر تهیه و تدوین شده است.

🔗 لینک دانلود 

🌈 داستان‌های المر را بخوانید و از بلندخوانی‌هایتان فیلم و عکس بگیرید و در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنید تا جهان پر از رنگ و شادی شود.

🌈 عکس‌ها، فیلم‌ها و گزارش‌های فعالیت‌های هنری‌تان و مراحل پیشرفت پروژه‌ی شادی‌تان را با هشتگ ElmerDay# و ElmerBookClub# به اشتراک بگذارید.

🌈 بعد از دانلود بسته‌های پیشنهادی می‌توانید #باشگاه_المر را با شناسه‌ی elmerbookclub در اینستاگرام، تلگرام و توییتر دنبال کنید و از ماجراهای این فیل رنگارنگ باخبر شوید.

🌈 این فراخوان و فایل بسته‌های پیشنهادی را برای دوستان و آشنایانتان بفرستید.

سرنخ‌های بهاری یک مجله‌ی الکترونیکی ویژه‌ی بچه‌های ۶ تا ۱۱ ساله‌ای است که می‌خواهند تعطیلات نوروز را یک‌جور مخصوص بگذرانند. فایل پی‌دی‌اف سرنخ اول را از این‌جا دانلود کنید و به دست کودکان برسانید تا ایده‌های بیش‌تری برای خواندن و نوشتن و بازی کردن در خانه داشته باشند.

تصویرگر: هدی حدادی

یک

بعد از سال‌ها، دوباره وبلاگم و سلام و این حرف‌ها. اینترنت که قطع شد، اینستاگرام و تلگرام و توییتر نبود. کلافه بودم و دلم می‌خواست حرف بزنم. خبرهای فارس و ایسنا و مهر و بگومگوهای ملت در بخش نظرها را می‌خواندم. دنبال یک بند انگشت جا بودم که حرفی بزنم و خودم را از خشم و غم خالی کنم. یک روز نشانی وبلاگم را در کروم زدم و به! چهار ستاره مانده به صبح بود. خوش‌حال شده بودم. وبلاگم یک پنجره بود برای زندانی که در آن گرفتار شده بودم. می‌توانستم دست‌هایم را به چارچوبش بگیرم و سرم را بیرون ببرم و حرف بزنم. منتهی با هیچ ترفندی نتوانستم وارد بخش مدیریت بشوم. رمز ورود را فراموش کرده بودم. همین شد که ده روز صورتم به شیشه‌ی پنجره‌ام چسبیده بود و مدام اینترنت را کنترل می‌کردم که آیا وصل شد یا نشد. می‌دانم. همگی این لحظه را چندصد میلیون‌بار در دو هفته‌ی گذشته زندگی کردیم و هیچ‌چیز نمی‌تواند آن لحظه را از خاطره‌مان پاک کند. هزار سال هم بگذرد، دوباره به یاد روزی می‌افتیم که در جهان گم شدیم. هرچه دنبال خودمان می‌گشتیم، نمی‌توانستیم چیزکی پیدا کنیم. حال و حوصله نداشتیم و آرزو می‌کردیم به عقب برگردیم یا به جلو برویم و روزهایی را ببینیم که از این وضعیت خارج شده‌ایم. حالا، روزهایی است که از آن وضعیت خارج شده‌ و همگی عوض شده‌ایم. نه آدم‌ها همان آدم‌های سابق‌اند و نه کوچه‌ها و خانه‌ها و دیوارها. خودم که گیج‌تر از سابق‌ام و نمی‌دانم چه کار کنم. گاهی می‌ترسم و گاهی هم قلبم پُر از نفرت می‌شود و خشم. دوست دارم ترسم بریزد ولی خشمم را با خودم داشته باشم. آه بکشم و دردم تازه بماند. آن‌قدر حرف‌ِ ناخوش و خبرِ بد توی گوش‌هایم است که امیدِ توی دلم از رو رفته، ولی… نمی‌دانم. هم‌زمان دلم می‌خواهم شور و انرژی داشته باشم. حرف‌های شاد بزنم و از هدف‌های کوچک و رؤیاهای بزرگم بنویسم. از هرچی دلم می‌خواهد داشته باشم و از هرجا که می‌خواهم بروم. دست خودم نیست، ولی همین فکرهایم باعث می‌شوند دلم بگیرد. به خودم می‌گویم باید صبر و تحمل بیش‌تری داشته باشی و راهی پیدا کنی. هنوز حرفم تمام نشده، اشکم سرازیر می‌شود. می‌دانم. خودم را بهتر از هر کسی می‌شناسم و گاهی هم بلدم پایان بعضی از قصه‌های زندگی‌ را حدس بزنم. می‌توانم به خودم فرصت بدهم. قصه‌های تازه بنویسم و تخم‌مرغ‌های غمگین را از توی سبدم بردارم و جهان صدای شادی‌ام را بشنود.

دو

بعد از آمدن و رفتنِ عالیجنابان خاکستری من از همه‌چیز می‌ترسیدم. از میز گردِ ناهارخوری، تلویزیون سامسونگ، لپ‌تاپ اچ‌پی، صندلی‌ها، پرده‌ها، کتاب‌ها. در خانه‌ی هفت‌حوض که بودیم، همیشه کلافه بودم. هزاربار به خودم می‌گفتم نترس. اتفاقی نمی‌افتد. زندگی همین است. منتهی کافی بود هولدرلین به گوشیِ تلفنش جواب ندهد یا دیرتر برسد خانه و آن‌جا بود که بی‌صبر می‌شدم و شور به دلم می‌افتاد. به خودم می‌گفتم خب، که چی؟ با این‌همه نگرانی می‌خواهی چی را ثابت کنی؟ حقیقت این بود که نمی‌توانستم تصمیم بگیرم. نمی‌توانستم به عدالت دل‌خوش باشم. نمی‌توانستم باور کنم خدایی هست. در جای حساسِ بازی گیر افتاده بودیم و حالا؟ اوضاع همان است. بازی ادامه دارد. گاهی دارم از عصبانیت منفجر می‌شوم و گاهی روالِ عادیِ یک زندگیِ طبیعی را می‌گذرانم. انگار نه انگار. امروز، تعطیل است. شاخص آلودگی هوا یک عددی بالاتر از صد و چهل است که می‌گوید منتظر باش تا دیگر نفس هم کم بیاوری! چهار روز است که در خانه‌ زندانی‌ام. خانه‌ی شمس‌آباد. همه منتظر باد هستند و دیگر امدادهای غیبی تا دود و درد را با خودش ببرد. خودم؟ کتاب می‌خوانم و گزارش‌های ناتمامِ مدرسه را می‌نویسم. دیشب دلم برای آیلی تنگ شده بود. این‌که دلم برای کسی تنگ می‌شود، یعنی بعضی‌چیزها خوب است و هنوز به انزوا خو نگرفته‌ام. شاید دوباره بخواهم هری‌پاتر بخوانم. خیال‌بافی کنم و بالاخره، کارخانه‌ی رؤیاسازی‌ام را راه بیندازم. نمی‌دانم. مضحک است؟ مضحک‌تر از خریدن روبالشی و ملافه‌ی نوزاد؟ رنگ صورتی و طرح فیلِ پارچه دلم را برده بود.

از برد هوپر نوشته بودم که معتقد است اگر ۱۷۵ کلمه حرف برای گفتن درباره‌ی کتابی نداریم، بهتر است آن کتاب را کنار بگذاریم و به سراغ کتاب دیگری برویم. کتابی خوانده‌ام که درباره‌اش بیش‌تر از این تعداد کلمه حرف دارم و به‌قدری هیجان‌زده‌ام که می‌خواهم خلافِ اعتقاد نویسنده‌اش – که معتقد است آدم نمی‌تواند برای مردم کتاب تجویز کند، حتی بهترین کتاب‌ها را –  همه را مجبور کنم تا این کتاب را بخوانند. به‌خصوص آن‌هایی که کتاب‌خوان‌‌ترند و عادتِ کتاب‌خوانی‌شان مبتنی بر فهرست‌های صدتایی و هزارتاییِ کتاب‌هایی است که باید قبل از مرگ خواند. و البته، آن‌هایی که دوست دارند مردم را کتاب‌خوان کنند.

از کدام کتاب حرف می‌زنم؟ لذت خواندن در عصر حواس‌پرتی. شعار نویسنده این است: از روی هوس بخوان! و می‌گوید بهتر است بی‌خیال فهرست‌های پیشنهادی مطالعه و ادعای آدم‌هایی بشویم که مدام توصیه می‌کنند باید چه بخوانیم و درباره‌اش چه فکر کنیم. و بیش‌تر اوقات چیزی را بخوانیم که از آن خوشمان می‌آید و خجالت هم نکشیم.

آلن جیکوبز در این کتاب تمام دغدغه‌هایی را گفته که توی سرم بود. شاید برای شما هم پیش آمده باشد. کتابی را خوانده‌اید، ولی بعد از دو سه ماه فقط یک تصویر مبهم در ذهن‌تان مانده است. جیکوبز می‌گوید این حواس‌پرتی برای چیست و راه‌حل‌هایش برای بهتر (و نه بیش‌تر) خواندن و لذت بردن از کتاب هم برایم جالب بود. یکی همین که می‌گوید ما نمی‌توانیم برای مردم کتاب تجویز کنیم، مگر این‌که چیزهای زیادی درباره‌اش بدانیم و توصیه کردن کتاب وقتی لذت دارد که پای رفاقت و علایق متقابل در میان باشد. ایده‌ی اصلی‌اش در کتاب هم این است که اصرار نداشته باشیم که کتاب‌های زیادی را بخوانیم. بلکه بیاییم کتاب‌های خوبی که خوانده‌ایم، بازخوانی کنیم. او می‌گوید: «با کتاب‌ها آن‌ها خلوت کنید و آن‌ها را بخوانید و بازخوانی کنید تا چیزی ضروری درباره‌ی خودتان بدانید و جهان را در مشت بگیرید.» و روی سه کلمه تأکید می‌کند؛ درایت، تحمل و تسکین که در نتیجه‌ی این نوع خواندن اتفاق خواهد افتاد.

لذت خواندن در عصر حواس‌پرتی را انتشارات ترجمان و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با ترجمه‌ی علی امیری و قیمت ۱۸۵۰۰ تومان چاپ کرده است.

بوک‌لیست نشریه‌ی مرورنویسی برای کتابداران عمومی و آموزشگاهی است که انجمن کتابخانه‌های آمریکا در شیکاگو منتشر می‌کند. برد هوپر ویراستار و مسئول نظارت بر برنامه‌های مرورنویسی کتاب‌های بزرگسالان در بوک‌لیست است که درباره‌ی مرورنویسی سخنرانی می‌کند و کارگاه تشکیل می‌دهد. او در کتاب چگونه مرور کتاب بنویسیم؟ درباره‌ی مرورنویسی برای مشاوره‌ی خوانندگان رهنمودها و توصیه‌های مفیدی دارد. این کتاب کمک می‌کند تا یاد بگیریم هنگام مرور یک کتاب چگونه به آن نگاه کنیم و البته، چگونه مرورهای دیگر را بخوانیم تا یاد بگیریم مؤلفه‌های اصلی یک مرور خوب چیست و بدانیم مرورها باید درباره‌ی کتاب‌های موردبررسی چه چیزی به ما بگویند.

آقای هوپر در این کتاب می‌گوید وقتی می‌خواهیم درباره‌ی کتابی مرور بنویسیم، بیان جمله‌ها و متن پشت جلد آن کمکی نمی‌کند. این جمله‌ها و خلاصه‌ها را می‌توان در کتاب‌فروشی و فروش‌گاه‌های آن‌لاین کتاب خواند. وقتی مرور کتاب می‌نویسیم، مهم این است که درباره‌ی آن کتاب حرف بزنیم. برای نوشتن یک مرور خوب می‌توان رویه‌هایی را مشخص کرد که به ما کمک کنند تا مرورهای مؤثری بنویسیم.

ابتدا باید بدانیم که مرور با نقد تفاوت دارد. مرور کلی‌تر و فراگیرتر و نوعی براندازکردن است. مرور به اشتراک گذاشتن برداشت‌های اولیه و ارزیابی تمام وجوه کتاب با تعادل نسبی است. نقد کانون مشخصی دارد و در آن بر یک ویژگی و مشخصه تمرکز است. مخاطب مرور و نقد نیز با هم فرق دارند. مخاطب مرور خوانندگان عام هستند و مخاطب نقد خواننده‌های جدی ادبیات و پژوهشگران.

پس، مرور سخنی کلی درباره‌ی حیطه‌ی کلی کتاب را برای خواننده فراهم می‌کند و مهم‌ترین چیز در آن توصیف نقشه‌ی کتاب است. معمولاً ۱۷۵ تا ۵۰۰ کلمه است و به دو سؤال جواب می‌دهد: این‌که کتاب درباره‌ی چیست؟ و تا چه حد خوب است؟ (این‌که کتاب با چه کیفیتی موضوعش را ارائه می‌کند.)

این‌که برای پاسخ به هر پرسش باید چقدر از فضای مرور را اختصاص بدهیم، به مرورنویس بستگی دارد که کدام مورد را برای خواننده مهم می‌داند. آنچه کتاب درباره‌ی آن است بیش‌ترین اهمیت را دارد؟ یا ارزیابی موفقیت و یا عدم‌موفقیت کتاب چیزی است که خواننده باید درباره‌اش بیش‌تر بداند.

معمولاً در هر مرور سهم بیش‌تری به این‌که کتاب درباره‌‌ی چیست اختصاص داده می‌شود.

حال، چگونه بفهمیم یک رمان درباره‌ی چیست؟

رمان‌ها همیشه اول از همه درباره‌ی شخصیت‌ها هستند (و باید باشند). کیستی این شخصیت‌ها و کارهای آنان اساس اکثر رمان‌ها را تشکیل می‌دهد.

برای پی بردن به آن‌چه رمان درباره‌ی آن است، بهتر است نقشه‌ای داشته باشیم. این نقشه شامل پنج عنصر داستان است؛ ۱. شخصیت‌ها ۲. پی‌رنگ ۳. مضمون ۴. زمینه ۵. سبک

۱. شخصیت‌ها که هستند و چه می‌کنند؟ هنگام شناسایی شخصیت اصلی و بازگویی هرچند مختصر اتفاقی که برای او می‌افتد، خط داستان را به‌طور کلی نشان داده‌ایم. پس شخصیت، پی‌رنگ و مضمون درهم تنیده‌اند. ۲ و ۳. کاری که یک شخصیت می‌کند همان پی‌رنگ است. چگونگی و چرایی کارهای شخصیت همان مضمون است. وقتی کسی می‌گوید از رمان خاصی خوشش آمده و می‌خواهد رمان دیگری درست مثل همان بخواند، دانسته یا ندانسته، دارد مضمون رمان را دنبال می‌کند. ۴. زمینه همان زمان و مکان داستان است. آیا نویسنده توانسته از زمان و مکان برای اهداف مدنظرش استفاده کند؟ آیا این دو عامل وجهی به داستان اضافه می‌کند یا باعث انحراف داستان می‌شود؟ آیا انتخاب چنین زمان و مکانی ازسوی نویسنده مؤثر بوده؟ و…. ۵. سبک…

ویژگی‌های یک مرور خوب

۱. سرزنده بودن (نثر مرور باید جان‌دار باشد و با شور و علاقه نوشته شود. می‌تواند شوخ‌طبع هم باشد. بهترین حالت این است که لحن مرور با لحن کتاب تناسب داشته باشد.) ۲. جدی بودن ۳. پرهیز کردن از تحقیر ۴. داشتن بیان مطمئن و استوار ۵. سخنرانی نکردن

ویژگی‌های یک مرورنویس خوب

تجربه، تجربه، تجربه

مرور نویس باید مدام تجربه‌ی کتاب‌خوانی، تجربه‌ی مرورخوانی و تجربه‌ی مرورنویسی داشته باشد. خواندن کتاب باید با نگرش انتقادی و نه صرفاً برای لذت باشد. خوانش انتقادی کاهش نسبی در لذت ناب خواندن را در پی خواهد داشت.

تمرین‌هایی برای مرورنویسی

۱. کتابی که در بازار مطرح شده است، بخوانید. بعد همه‌ی مرورهایی که درباره‌ی آن کتاب نوشته شده است، بخوانید و با واکنش خودتان مقایسه کنید.

۲. هرچه مرور درباره‌ی یک کتاب خاص منتشر شده است، بخوانید. بعد کتاب را بخوانید و سعی کنید نکته‌هایی که در مرورها بیان شده است، در کتاب پیدا کنید.

۳. کتابی را انتخاب کنید. مرورهایی که درباره‌ی آن منتشر شده، جمع کنید، ولی نخوانید. کتاب را بخوانید. مرور تمرینی بنویسید. حالا، مرورها را بخوانید و با نوشته‌ی خودتان مقایسه کنید.

برد هوپر معتقد است اگر ۱۷۵ کلمه حرف برای گفتن درباره‌ی کتابی نداریم، بهتر است آن کتاب را کنار بگذاریم و به سراغ کتاب دیگری برویم.

اگر موضوعی را دوست نداریم و باعث ناراحتی‌مان می‌شود و عصبانی‌مان می‌کند، نباید به سراغ آن کتاب برویم. نمی‌توانیم کتابی را به خاطر آنچه درباره‌ی آن است، نقد کنیم.

و توصیه می‌کند برای کتاب‌هایی که زیاد خوب از آب درنمی‌آید، نباید مرور بنویسیم.

باید برای کتابی مرور نوشت که از آن خوشمان آمده و دوست داریم دیگران هم آن را بخوانند تا شاید خوششان بیاید.

او می‌گوید در مرورنویسی منظورتان را با زبانی مسنجم که رنگ و لعاب دارد، بنویسید ولی گزاف ننویسید. از کلمات غیرقابل‌فهم، بلند و نامرسوم، استعاره‌های بلندبالا با معنای مبهم استفاده نکنید. با زمان حال مرور بنویسید.

متن مرورهای برد هوپر و یا معرفی مرورنویس‌های موردعلاقه‌ی او را هم می‌توانید در کتاب چگونه مرور کتاب بنویسیم؟ بخوانید. این کتاب را انتشارات ترجمان علوم انسانی با همکاری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و ترجمه‌ی علیرضا شفیعی‌نسب در ۱۶۶ صفحه و با قیمت ۱۳۰۰۰ تومان چاپ کرده است.

از این‌جا نمی‌توانم بگذرم. تصمیم می‌گیرم درباره‌ی مدرسه بنویسم. تصمیم ساده‌ای است، ولی می‌خواهم کمک کند تا عادت نوشتن به من برگردد. سالِ دومی است که دارم در تهران زندگی می‌کنم و می‌توانم بگویم بیش‌تر خسته‌ام. دلم می‌خواهد تا ابد بخوابم. خواسته‌هایم همین‌قدر دم‌دستی‌اند. خوابیدن، نشستن روی مبل، زُل زدن به روبه‌رو، فکر نکردن و حتا مُردن. احتیاج دارم چند روزی مُرده باشم و دوباره ازسر شروع کنم. گاهی هم پیش می‌آید که کمی خوش می‌شوم و می‌خواهم به زندگی‌ام احترام بگذارم. گاهی مثل دیروز. دو سه بچه گوشه‌ی سالن منتظر مادرهایشان بودند. بازی می‌کردند و حرف می‌زدند. یکی از کلاس نارنجی، آن‌یکی آبی و سومی، سبز. بچّه‌ی کلاسِ آبی می‌گفت روز اول که آمد مدرسه، شاگرد کلاس نارنجی بود. شاگرد من. می‌گفت رؤیا جون قصه‌ی نخودی را خواند و بچّه‌ها خیلی خندیدند و بعد، او شد شاگرد کلاس آبی، ولی هنوز معلمِ اوّلش رؤیا جون است. از این‌که به من می‌گویند رؤیا جون خوشم نمی‌آید. می‌خواهم صدایم کنند رؤیا، رؤیای خالی، ولی طبق مقررات نمی‌شود. از مقررات بی‌زارم، از چارچوب، حدود. دلم می‌خواست بروم بچّه‌ی آبی را بغل کنم و فشار بدهم که آخ جان! چقدر خوب است که داری این‌طوری ازم می‌گویی که همان یک روز و یک قصه باعث شده من معلم اولِ تو باشم. منتهی جایی نرفتم و بچّه‌ای را بغل نکردم و هیچ حرفی نزدم. فقط پشت ستون ایستاده بودم و به پچ‌پچ‌های خوش‌مزه‌شان گوش می‌کردم و قند توی دلم آب می‌شد.

پارسال، بعد از بازدید از موزه‌ی عروسک‌های ملل بود که قصه‌ی نخودی را برای بچّه‌های کلاس خواندم و بعد، با نخود و پارچه‌ی نمدی عروسک درست کردیم؛ شبیه خانم نخودی توی موزه. افسانه‌ی نخودی را هزارویک نفر بازنویسی کرده‌اند، من نسخه‌ای را خوانده بودم که ناصر یوسفی بازنویسی و انتشارات پیدایش چاپ کرده است.
امسال، قصه‌گویی اولین فعالیت در هفته‌ی آشنایی با بچّه‌های ورودی جدید مدرسه بود و از من خواستند کتابی پیشنهاد بدهم برای خواندن و خُب، خاطره‌ی خوبی از نخودی داشتم و طبعن گفتم نخودی. علاوه‌بر ساخت عروسک، فعالیت دیگری هم اضافه کردم؛ قرار شد از تصاویر کتاب رونوشت تهیه کنیم و دور هر شکل را بُبریم و هر تصویر را بدهیم دست یک بچه تا بتوانند روی کاغذ رولی بچسبانند و خودشان روالِ قصه را بسازند. هم تمرین حافظه بود و هم مفهوم ترتیب و توالی برای بچّه روشن می‌شد. پیشنهاد تصویب شد و به جای این‌که بلندخوانی کنیم، قصه‌گویی کردیم.
من قصه را برای ده پانزده بچه گفتم و همین‌که سر جایشان نشسته بودند و می‌خندیدند، یعنی داشتم کارم را درست انجام می‌دادم. نخودی ضرب‌دردو جذاب شده بود. بعد، عروسک را ساختیم و بچّه‌ها تصاویر قصه را هم روی کاغذ رولی چسباندند و گوشه‌وکنارش نقاشی کشیدند.

حالا، نزدیک به دو ماه از وقتی که قصه‌ی نخودی را گفتم، گذشته است. به نظر خودم همه‌چیز خوب پیش رفته بود، ولی عادی بود تا این‌که شنیدم آن سه‌تا بچّه دارند درباره‌ی من حرف می‌زنند و از خاطره‌ی آن روز و نخودی می‌گویند و خُب، چی بهتر از این‌که گوشه‌ی ذهن چندتا بچّه باشم و یک کتاب را به خاطره‌های آن اضافه کرده باشم؟