«قصههای از نظر سیاسی بیضرر»* را «جیمز فین گارنر» نویسندهی طنزپرداز آمریکایی نوشته است. درستتر اینکه او ۱۳ قصّهی بسیار معروف کودکانه (شنل قرمزی، سیندرلا، لباس تازهی امپراتور، جک و لوبیای سحرآمیز … ووو …) را بازنویسی کرده است. چرا؟
برای اینکه «اوایل سال ۱۹۹۰ عدّهای از روانشناسان کودک در امریکا اعلام کردند درنظر دارند داستانهای کلاسیک کودکان را که سالیان زیادی در بین نسلها رواج داشته است بازنویسی کنند و آنها را با موزاین اخلاقی امروز وفق دهند. قرار شد در این داستانها هرگونه نشانهی تبعیض نژادی و جنسی حذف شود و داستانها با معیارهای صاحبنظران تربیتی امروز مطابقت کنند.»
پس، گارنر پیشدستی کرد و این قصهها را از نظر سیاسی و اخلاقی بیضرر کرد! «احمد پوری» هم زحمت کشید و کتاب رو به فارسی ترجمه کرد. البته ترجمهی فارسی کتاب هم به نوبهی خودش با داستانِ عجیب و قشنگی همراه بود. چه داستانی؟
گویا پس از انتشار چاپ اوّل کتاب، چند نامهی الکترونیکی بین نویسنده و مترجم رد و بدل میشود و پیشتر، مترجم قول داده بود که چند جلد از کتاب همراه با ترجمه، نقد و …. را برای نویسنده بفرستد و الوعده وفای او همزمان میشود با حادثهی ۱۱ سپتامبر. یعنی، بستهی حاوی کتاب و متعلّقات مرتبط روزی به دستِ گارنر میرسد که ملّت آمریکا یکپارچه خشم هستند نست به شرق و خاورمیانه.
گارنر دربارهی این موضوع مینویسد: «در بهار سال ۲۰۰۰ ایمیلی از طرف شخصی به نام احمد پوری به دستم رسید که در آن اجازهی ترجمهی فارسی «قصههای از نظر سیاسی بیضرر» را از من خواسته بودند. منظور او تنها جلب رضایت من از این کار بود، در شرایطی که ظاهراً نیاز قانونی به اجازهی من در میان نیست چون ایران تابع قوانین کپیرایت نیست {البته آقای پوری در اینجا از فعلِ چندشِ «نمیباشد» استفاده کردند.} و او میتواند بدون دادن حقی به نویسنده یا ناشر، اقدام به ترجمه و چاپ کتاب کند.» متن این مقاله در سایت گارنر منتشر شده است. اگر کنجکاو شدهاید از اینجا پیاش را بگیرید. متن فارسی آن هم به عنوان پیشگفتار در چاپ دوّم کتاب آمده است. {یعنی، من حوصله ندارم تایپ کنم ولی بخونین حتمن.بهخصوص آن ته مقاله، وقتی گارتر مینویسد:«قوانین کپیرایت هرچه میخواست باشد، من دوست داشتم اثرم به دست خوانندگان ایرانی برسد …. ووو…»}
شایان ذکر است علاقهی من به «قصههای از نظر سیاسی بیضرر» از اینجا پیدا شد. فایلِ صوتی چهارداستان را دانلود کردم و پس از شنیدن داستانهای آن، به دو کتاب مشتاق شدم؛ یکی همین قصههای فلانِ «جیمز فین گارنر» که داستان «شنل قرمزی» را در کتاب صوتی قرائت کردهاند و دیگری «مرگ در نمیزند»
پیشنهاد میکنم فایل یادشده را دانلود کنید و بد نمیبینم اگر یادداشتهای وبلاگهای دیگر را نیز دربارهی این کتاب بخوانید.{دستکم این + این + این +goodreads}
* تهران: نشر مشکی، چاپ دوّم، ۱۳۸۸، ۶۴ صفحه، ۱۲۰۰ تومان