چهار ستاره مانده به صبح

شروع یک رؤیای نو

– ترجمه‌تان از «زندگی در پیش رو»ی رومن گاری گویا به چاپ چهارم رسیده.

لیلی گلستان: این کتاب سال ۱۳۵۸ درآمد و بعد از شش ماه توقیف شد. یعنی خمیر شد. آن‌هایی که امیرکبیر را مصادره کرده بودند این کار را کردند. فکر می‌کردند من باید بچه‌ی توی کتاب را تربیت کنم. خب من این کار را نکردم. من بچه‌ی خودم را هم نمی‌توانم تربیت کنم، چه برسد به او که تو کتاب است. می‌گفتند این بچه حرف‌های بد می‌زند. می‌گفتند برشان دار. گفتم تمام شیرینی کتاب به حرف‌های بد همین بچه است.

{به نقل از این‌جا}

مفتخرم به اطلاع برسانم چاپ یازدهمِ «زندگی در پیشِ رو» را خوانده‌ام و باید بگویم بی‌اندازه عالی بود. زندگی در پیشِ رو (The Life Before Us) به قلم رومن گاری (Romain Gary)، سرگذشت پسربچّه‌ای است «به شدّت پذیرفتنی و دوست‌داشتنی» به نام محمّد که ده ساله است و مسلمان و روسپی‌زاده که «مومو» صدایش می‌کنند و در یک شبه‌پرورش‌گاهِ غیررسمی با پیرزنی جهود، به نام رزا خانوم زندگی می‌کند و ….

گویا، رومن گاری الگوی این داستان رو از زندگیِ پسرش برداشته. می‌پرسید چه ربطی داره؟ انگاری، رومن از همسر دوّمش که جدا می‌شه، بچّه‌شون رو به اسپانیا می‌فرستن و اون برای مدّتی با زن مدیری زندگی می‌کرده و این‌طوریا بوده دیگه!

با این‌که محور اصلی داستان درباره‌ی رنج و درد، مشقّت و سختیِ زندگی محمّد، رزا خانوم و اوضاع و احوال روسپی‌ها است امّا بیش‌تر از هر چیزی، زندگی و عشق را ستایش می‌کند. طوری‌که کتاب با این حرفِ محمّد تمام می‌شود که «باید دوست داشت».

در وبلاگ‌های معرّفی کتاب، کافه کاناپه، کتاب‌های عامه‌پسند، کتاب‌خانه‌ی ملکوت، از زندگی + همشهری آن‌لاین درباره‌ی این کتاب نوشته‌اند و همگی داستان را پسندیده‌اند و تحسین کرده‌اند.

حتّا «سیب گاززده» در مقاله‌ای مفصّل درباره‌ی زندگی رومن گاری نوشته است + نگاهی به دو کتاب «خداحافظ گاری کوپر» و «زندگی در پیش رو».

«سیب گاززده» نوشته است؛ “«رومن گاری» سال های شصت در فرانسه نویسنده معروفی بود و انتشارات معروف «گالیمار» هم او را خوب می‌شناخت. تا سال ۱۹۷۳ نزدیک به نوزده رمان نوشته بود و حالا هوس کرده بود که از نو شروع کند. آن هم با اسم مستعار «امیل آژار» “و معروف‌ترین کتابی که می‌نویسد، «زندگی در پیشِ رو» است که جایزه‌ی گنکور (Goncourt) ر”ا در سال ۱۹۷۵ از آن خود کرد. «گاری»، به خاطر این که هویت نویسنده رمان معلوم نشود، پسرعمویش را برای دریافت جایزه به آکادمی «گنکور» فرستاد. این کتاب برای اوّلین‌بار در سال ۱۳۵۹ و با نام مستعار «امیل آژار» به فارسی ترجمه شد، امّا اجازه‌ی تجدید چاپ نگرفت تا آن که برای دوّمین‌بار در سال ۱۳۸۰توسط «لیلی گلستان» ترجمه و منتشر شد.”

«زندگی در پیشِ رو» در ۲۲۲ صفحه و با قیمت ۳۳۰۰ تومان توسط نشر بازتاب‌نگار منتشر شده است.

 

+ ۱ و ۲ و ۳ و {goodreads}

«بسیار امیدوارم که هرگز طبیعی نشوم. فقط ناکس‌ها هستند که همیشه طبیعی هستند. دکتر، من هر کاری از دستم بربیاید می‌کنم تا طبیعی نباشم.»

{+}

صید قزل‌آلا در آمریکا (Trout Fishing in America) را ریچارد براتیگان (Richard Brautigan) نوشته است و دو برگردانِ فارسی از آن منتشر شده که یکی را هوشیار انصاری‌فر ترجمه و نشر نی چاپ کرده و آن یکی را پیام یزدانجو ترجمه و نشر چشمه چاپ کرده است.

من کتاب دوّم* را خوانده‌ام که ۱۸۳ صفحه است با یک پی‌نوشت ۱۲ صفحه‌ای که مترجم نوشته در پایان کتاب. در این پی‌نوشت، یزدانجو کل داستان آشنایی‌اش با ریچارد براتیگان و ماجرای ترجمه‌ی انصاری‌فر را با حاشیه‌هایی خواندنی تعریف کرده است.

صید قزل‌آلا در آمریکا به‌ظاهر مجموعه‌ای است از داستان‌های کوتاه که از شدّت به‌هم‌پیوستگی، می‌توان کتاب را رُمان هم دانست منتها نه از این رُمان‌های معمولی! بل‌که یک نوشته‌ی پُست‌مدرن خیلی عجیب که پُر از نماد و سمبل و اشاره و نشانه است. برای من لذّت‌بخش بود خواندن چنین کتابی.

من تا میانه‌ی کتاب، خیال می‌کردم «براتیگان» همان «کورت ونه‌گات جونیر» است و بعد که متوجّه شدم که دو نفر نویسنده‌ی جدا از هم را یکی گرفته‌ام، هی دنبال دلیل بودم که چرا من باید دچار هم‌چین تصوّری می‌شدم؟ که جوابم را در پی‌نوشت مترجم کتاب یافتم. بزدانجو نوشته است؛“شاید ونه‌گات (توی کتاب نوشته فونگوت) یک‌جورهایی به او (یعنی براتیگان) نزدیک باشد، البته نه با آن علم‌ستیزی کودکانه‌اش در «گهواره‌ی گربه»،با آن سیالیّت طنازانه‌اش در «سلاخ‌خانه‌ی شماره‌ی ۵»“

اگر حوصله‌ی خواندن کتاب‌های عجیب و غریب را دارید که ساده نیستند، «صید قزل‌آلا در آمریکا» را پیشنهاد می‌کنم وگرنه، …. بی‌خیال.

حوصله کردید، درباره‌ی کتاب این و این و این و این و این و این و این و این و این و این و این و این و این و این و این و این و این و این را هم بخوانید + {goodreads} و دری لولا شده به فراموشی + سلام آرزو جان 🙂

* چاپ چهارم، ۱۳۸۷، ۳۴۰۰ تومان

«برای خوشی و شادی، حاضر نیستم ک.و.ن زندگی را بلیسم.»

{+}

… بعد، این کتاب* را هم نیمه نصفه خوانده‌ام به رنج و سختی. چرا؟ برای این‌که کلن درباره‌ی جمیع بانوان و آقایان محترم (امانوئل لویناس، مونیک اشنایدر، میشل سر، لوس ایریگاری، میشل لودوف، ژاک دریدا) که موردمصاحبه واقع شده‌اند اطلاعات قابل‌ذکری ندارم. مسائل موردبحث فلسفی بود، به  ادبیات هم ربط پیدا می‌کرد و یک بخش‌هایی از گفت‌وگو‌ها درباره‌ی «زن» در «زبان»، «فلسفه‌» و «ادبیات» جالب بود برام.

خواستین بیشتر بدونین درباره‌ی کتاب این و این و این و این و این و این و این و این و این رو بخونین.

* مکالمات فرانسوی، گفت‌وگو‌هایی با امانوئل لویناس، مونیک اشنایدر، میشل سر، لوس ایریگاری، میشل لودوف، ژاک دریدا، مؤلف: رائول مورتلی، ترجمه‌ی شیوا مقانلو، تهران: نشر چشمه، چاپ اوّل، ۱۳۸۴، ۱۵۱ صفحه، قیمت ۱۲۰۰ تومان

مرتبط از لحاظِ شیوا مقانلو؛

+ دود مقدس

+ کتاب هول

+ زن تسخیرشده

«پلیس‌ها، قوی‌ترین چیز دنیا هستند.»

{+}

از تمجید و تعریف درباره‌ی نثر «حسن بنی‌عامری» فاکتور می‌گیرم که ستایش‌برانگیز است. از «دلقک به دلقک نمی‌خندد» یکی همین را بگویم که مجموعه‌ای است از داستان‌های خوب با شروع‌های عالی و پایانِ به‌یادماندنی. تقطه‌ی قوّتِ دیگر، گفت‌وگو است که علاوه‌بر زیبایی روایت، نویسنده به شکل تحسین‌آمیزی لحن و حس را منتقل می‌کند وقتِ بازی با کلمات. شخصیّت اصلی داستان‌ها نوجوانی است سیزده، چهارده ساله به نام «دانیال دلفام» که ماجراها از زبانِ او روایت می‌شود. نام کتاب عنوان آخرین داستان است و «باز هم غریبه آمد»، «فرهاد سوّم»، «قاتلی در اندازه‌های لاک‌پشت»، «سایه‌های نفر پنجم»، «هنوز پنجره بازست»، «عقیق اصل» و «من و باد و بادبادک‌ها» داستان‌های دیگر این مجموعه هستند که همین داستان آخر، یعنی من و باد و بادبادک‌ها شامل پنج داستان کوتاه‌تر است.

از متن این کتاب؛

:: فکرهای احمقانه‌ی شیرین

:: نمک

«دلقک به دلقک نمی‌خندد» برای اوّلیّن‌بار در سال ۱۳۷۹ در ۲۲۸ صفحه و با قیمت ۱۳۰۰ تومان توسط  انتشارات نیلوفر منتشر شده است که الان نمی‌دانم چاپ چندم آن و به چه قیمتی در بازار وجود دارد!

«باید باور کنیم
تنهایی
تلخ‌ترین بلای بودن نیست،
چیزهای بدتری هم هست،
روزهای خسته‌ای
که در خلوت خانه پیر می‌شوی
و سال‌هایی
که ثانیه به ثانیه از سر گذشته است.
تازه
تازه پی می‌بریم
که تنهایی
تلخ‌ترین بلای بودن نیست،
چیزهای بدتری هم هست:
دیر آمدن!
دیرآمدن!»

{چارلز بوکوفسکی}

درباره اِلی … (۱۳۸۷)

درباره اِلی … چی بگم؟ اجازه بدین من عاشق «شهر زیبا» و «چهارشنبه سوری»‌ باشم و به جای اون دیالوگِِ احمد که می‌گه «یه پایان تلخ بهتر از یه تلخیِ بی‌پایانه» با خودم حرفای اعلاء و غفوری رو مرور کنم و ترانه‌ی شهر زیبا رو.

این روزها، شاید زیاد ننوشته باشم که ننوشته‌ام، امّا بسیار خوانده‌ام. منتها برای شرح و توضیح نوشتن و تعریف کردن درباره‌ی همین کتاب‌هایی که خوانده‌ام به شکل کم‌سابقه‌ای بی‌حوصله‌ام. بی‌حوصله‌ام؟ نه، بی‌حوصله بودم تا امروز.

امروز «متن‌هایی برای هیچ» یک‌جوری مرا سرحال آورد که حتّا دلم می‌خواهد یک‌بار همه‌ی کلمات آن را رونویسی کنم بس که مُسکّن بود جملاتِ «بکت» برای پریشان‌حالی‌های این روزهایم که در نوسان‌های عقلی و عاطفی می‌گذرد با کلّی دل‌مشغولی و مُخْ‌تعطیلی!

این کتاب به ویژه برای امثال من نوشته شده بود که در میان جمع، تنها‌تر هستند و هی با خودشان حرف می‌زنند و صدایی توی دل‌شان می‌گوید: «هیشکی تو رو دوست نداره!» و در ابتدای همه‌ی آغازهای زندگی‌شان، در همیشه‌ی یک پایان ابدی ایستاده‌اند، در فاصله‌ای بین بودن و نبودن و مسئله‌ی عمیق و عظیمِ آن‌ها کسی/ چیزی نیست مگر خودشان، به همین شیفتگی.

در پایان، وظیفه‌ی خودم می‌دانم از ساموئل بکت (Samuel Beckett) تشکّر کنم بابت متن‌هایی برای هیچ (Texts for Nothing) و به شما پیشنهاد کنم این کتاب را بخوانید، حتمن.

از متن کتاب؛

:: متن‌هایی برای هیچ – ۱

:: متن‌هایی برای هیچ – ۲

:: متن‌هایی برای هیچ – ۳

:: متن‌هایی برای هیچ – ۴

:: متن‌هایی برای هیچ – ۵

:: متن‌هایی برای هیچ – ۶

:: متن‌هایی برای هیچ – ۷

:: متن‌هایی برای هیچ – ۸

:: متن‌هایی برای هیچ – ۹

:: متن‌هایی برای هیچ – ۱۰

پی.نوشت)؛ «متن‌هایی برای هیچ» را «نشر نی» منتشر کرده و قیمت آن ۱۲۰۰ تومان است. منتها، من کتاب را از نشر ثالث خریدم و یک‌ بارکُد اضافه پشت‌ جلد چسبانده‌اند که قیمت خورده ۱۸۰۰ تومان! البته، نسخه‌ی مجانی آن را می‌توانید از این‌جا دانلود کنید.

{Photo}